Auteur: Shaira Soekhai, Begeleider HBO+, Docent Agogische Vakken.
Fraude in de zorg is een toenemend probleem dat ernstige gevolgen heeft voor de kwaliteit van zorg en het vertrouwen in onze zorginstellingen. Dat is nogal een statement, maar daarom niet minder waar. Tijdens de pandemie kwam ik voor het eerst in aanraking met dit fenomeen. In deze blog deel ik mijn ervaringen en inzichten over fraude in de zorg, de gevolgen voor zowel zorgverleners als patiënten en mogelijke oplossingen om deze zorgwekkende trend aan te pakken.
Ik denk dat ik een unieke positie heb als ondernemer en docent van toekomstige hulpverleners en hulpverlener. Ik zie de uitdagingen in deze werkvelden door verschillende brillen. Via één van mijn studenten werd ik getipt over groepen in sociale media waarin zorgdiploma’s en stages tegen betaling vervalst werden. Ik was direct nieuwsgierig naar hetgeen er speelde. In deze netwerken worden tegen betaling opdrachten voor je gemaakt. Zelfs stages kunnen worden afgetekend door zorgmanagers in ruil voor steekpenningen. Zonder dat er daadwerkelijk stage is gelopen. Deze diploma’s zijn officieel, maar de manier waarop ze zijn behaald, is pure fraude. Het bewijzen hiervan is echter een grote uitdaging.
Duizenden zorgbegeleiders met frauduleuze diploma’s
Vier jaar later bestaan deze Facebookgroepen nog steeds. De afgelopen jaren heb ik hen nauw in de gaten gehouden en de ontwikkelingen en de enorme groei van ‘studenten’ hierin gevolgd. Volgens mijn schatting zijn er duizenden zorgbegeleiders (agogen) aan het werk met frauduleus verkregen diploma’s. Sommigen van deze fraudeurs hebben zelfs hun eigen bemiddelingsbureaus opgericht.
Nu de markt verzadigd raakt, zien we een opkomst in EVC-trajecten (Erkenning van Verworven Competenties). Door eerder behaalde competenties te beschrijven, kun je tegen betaling een diploma behalen. Met steekpenningen kunnen managers of andere betrokkenen tekenen. Deze trend zie ik helaas ook terug bij het behalen van SKJ-registraties via EVC-trajecten.
De meest kwetsbaren betalen de prijs
Zorg gaat altijd over mensen. Maar de patiënten die zorg keihard nodig hebben, dragen uiteindelijk de lasten van deze ontwikkelingen. Want zorginstellingen vertrouwen erop dat bemiddelaars, zelfstandigen zorgvuldig screenen. Dit betekent dat diploma’s, VOG’s en certificaten kloppen. Maar gebeurt dit ook daadwerkelijk? En kunnen bemiddelaars deze beloftes waarmaken? Er wordt steeds vaker geroepen dat er een tekort aan zorgpersoneel is, terwijl veel van mijn collega’s thuis op de bank zitten. Deze ervaren collega’s, vaak met jarenlange werkervaring, worden als te duur beschouwd. Dit betekent dat zij niet voldoende winst opleveren voor het bemiddelingsbureau, maar dus wél de zorg leveren die patiënten echt nodig hebben.
Wat kunnen we ertegen doen?
Het bestrijden van fraude in de zorg vereist een multidisciplinaire aanpak. Ten eerste moeten zorginstellingen striktere controles uitvoeren op de kwalificaties en achtergrond van zorgverleners. Er zou een onafhankelijk keurmerk kunnen worden geïntroduceerd, waarbij zorgprofessionals worden getoetst op hun kennis en vaardigheden door erkende docenten en fiscalisten. Daarnaast moeten er strengere wetten en handhavingsmaatregelen komen om fraudeurs aan te pakken en te bestraffen. Het bevorderen van transparantie en samenwerking tussen zorginstellingen, bemiddelingsbureaus en toezichthoudende instanties is cruciaal om deze fraude effectief te bestrijden en kwalitatief hoogwaardige zorg te waarborgen voor de meest kwetsbaren in onze samenleving.
Een keurmerk voor zorgprofessionals, hoe dat in te richten?
Als we dieper inzoomen op een keurmerk voor zorgprofessionals. Hoe ziet dat er dan uit? Wat als er een orgaan zou zijn dat zelfstandigen controleert, niet alleen door fiscalisten maar ook door docenten? Een orgaan dat niet alleen naar het diploma kijkt, maar ook toetst op kennis en kunde door middel van gesprekken en tests?
Eigenlijk is het helemaal niet zo gek. Binnen veel disciplines, in bijvoorbeeld de dienstverlening tot retail bestaan keurmerken. Ook voor producten. In de zorg ontbreekt dit dus nog, terwijl het gaat over mensen. Met zo’n keurmerk zouden zelfstandigen hun eigen tarief kunnen bepalen op basis van hun vaardigheden en ervaring. Dit zou hen in staat stellen om terug te investeren in de kwaliteit van zorg en hulpverlening.
Het is tijd om het kaf van het koren te scheiden, zorginstellingen te ontzorgen en kwalitatief goede zorg te bieden aan de meest kwetsbaren in onze samenleving.
Wat vindt jij als zorgprofessional? Zou er een keurmerk moeten komen en hoe ziet dat keurmerk er volgens jou dan uit? Praat mee via administratie@bickz.com.
Ik hoor graag je ideeën!
Shaira Soekhai is een ervaren zorgprofessional en docent die al ruim 20 jaar actief is in de zorg, welzijn en het onderwijs. Ze heeft gewerkt met diverse doelgroepen, variërend van kinderen tot volwassenen, ouderen en gehandicapten.